Trong không gian với hệ tọa độ Oxyz, cho mặt cầu (S) và mặt phẳng (P) có phương trình là (S): x2 + y2 + z2 – 4x + 2y – 6z + 5 = 0, (P): 2x + 2y – z + 16 = 0. Điểm M di động trên (S) và điểm N di động trên (P). Tính độ dài ngắn nhất của đoạn MN. Xác định vị trí của M, N tương ứng.
Lời giải chi tiết:
Mặt cầu (S) tâm I(2;-1;3) và bán kính R = 3
Khoảng cách từ I đến mặt phẳng (P): d = d(I,(P)) =
= 5 =>d > R
Do đó (P) và (S) không có điểm chung.
Do vậy minMN = d – R = 5 – 3 = 2
Trong trường hợp này, M ở vị trí M0 và N ở vị trí N0 . Dễ thấy N0 là hình chiếu vuông góc của I trên mặt phẳng (P) và M0 là giao điểm của đoạn thẳng IN0 với mặt cầu (S).
Gọi ∆ là đường thẳng đi qua điểm I và vuông góc với (P), thì N0 là giao điểm của ∆ và (P).
Đường thẳng ∆ có vectơ chỉ phương là
= (2;2;-1) và qua I nên có phương trình là
(t∈R)
Tọa độ của N0 ứng với t nghiệm đúng phương trình: 2(2 + 2t) + 2(-1 + 2t) – (3 – t) + 16 = 0⇔ 9t + 15 = 0⇔t = -
= -
Suy ra N0 (-
; -
;
)
Ta có
= 
=>M0(0; -3;4)
Trong không gian với hệ trục Oxyz, cho mặt phẳng (P): 2x + y + 2z + 4 = 0, đường thẳng d:
=
=
và đường thẳng ∆ là giao tuyến của hai mặt phẳng x = 1, y + z - 4 = 0. Viết phương trình mặt cầu có tâm thuộc d, đồng thời tiếp xúc với ∆ và (P) biết rằng tâm của mặt cầu có tọa độ nguyên.