Cảm nhận của anh/chị về đoạn thơ sau: “Mình đi, có nhớ những
Câu hỏi
Nhận biết(5,0 điểm)
Cảm nhận của anh/chị về đoạn thơ sau:
“Mình đi, có nhớ những ngày
Mưa nguồn suối lũ, những mây cùng mù
Mình về có nhớ chiến khu
Miếng cơm chấm muối mối thù nặng vai ?
Mình về, rừng núi nhớ ai
Trám bùi đê rụng, măng mai để già.
Mình đi, có nhớ những nhà
Hắt hiu lau xám, đậm đà lòng son
Mình về, có nhớ núi non
Nhớ khi kháng Nhật, thuở còn Việt Minh
Mình đi, mình có nhớ mình
Tân Trào, Hồng Thái, mái đình, cây đa?
(Trích “Việt Bắc” – Tố Hữu – SGK Ngữ văn 12 – tập 1 – NXB Giáo dục)
Đáp án đúng:
Lời giải của Tự Học 365
Giải chi tiết:
I. KHÁI QUÁT:
- Giới thiệu tác giả Tố Hữu và bài thơ Việt Bắc (0,5 điểm)
- Cảm nhận chung về đoạn thơ: (0,5 điểm)
+ Đoạn thơ gợi lại những kỉ niệm sâu nặng về những ngày xây dựng chiến khu gian khổ và thắm thiết nghĩa tình, qua đó bày tỏ tình cảm tha thiết, lòng biết ơn sâu nặng đối với quê hương cách mạng, với nhân dân, với đất nước.
+ Đọan thơ là sự tiếp nối cảm xúc chia ly "Cầm tay nhau biết nói gì hôm nay " thật bồn chồn, da diết ở những câu thơ đầu. Trong hoàn cảnh chia ly, nỗi buồn của kẻ ở, người đi đều dâng trào nhưng người ở lại bao giờ cũng nhạy cảm hơn với hoàn cảnh đổi thay cho nên nhà thơ đã để cho người ở lại gợi nhắc kỉ niệm về những ngày xây dựng chiến khu gian khổ mà thắm thiết nghĩa tình.
II. CỤ THỂ: (3,5 điểm) Mỗi ý 0,5 điểm
- Âm điệu ngọt ngào của lời thơ giống như câu ca dao giao duyên ý nhị mà tình tứ của đôi trai gái yêu nhau:
Mình nhớ ta như cà nhớ muối
Ta nhớ mình như cuội nhớ trăng
- Sử dụng cặp đại từ nhân xưng mình-ta mà ca dao hay dùng để nói đến những tình cảm riêng tư, đôi lứa. Tố Hữu đã đem đến cho nó một giá trị mới, vẫn là mình – ta nhưng lại thể hiện tình cảm biết ơn sâu nặng với kháng chiến, với đồng bào chiến khu, sự thủy chung son sắt của nhân dân Việt Bắc với cách mạng. Sự lặp lại những từ ngữ mình đi – mình về ở đoạn thơ này còn tạo nên nhạc điệu quyến luyến, quấn quýt của kẻ ở người đi với biết bao kỉ niệm nhớ thương chất chồng.
- Từ nhớ được lặp lại cũng góp phần tạo nên giai điệu đặc biệt cho đoạn thơ so với toàn bài. Trong đoạn thơ này từ nhớ xuất hiện với mức độ đậm đặc (7/12 câu thơ) gợi nên một trời nhớ thương, hoài niệm. Nỗi nhớ ấy không hề đơn điệu và được nhân lên ở nhiều cung bậc khác nhau theo sự tiến triển của dòng cảm xúc.
+ Nếu như ở những câu đầu nỗi nhớ còn dàn trải theo thời gian (nhớ những ngày), lan tỏa trong không gian (nhớ chiến khu), thì đến những câu cuối của đoạn thơ nỗi nhớ đã trở nên thân thiết, bình dị, gần gũi (nhớ những nhà) và lắng lại trong tâm hồn (mình lại nhớ mình)
+ Trong nỗi nhớ ấy nhà thơ đã giúp ta sống lại những ngày đầu xây dựng chiến khu với biết bao khó khăn, gian khổ.
- Những thành ngữ: mưa nguồn suối lũ, những mây cùng mù được Tố Hữu sử dụng đã làm sống dậy những ngày đầu gian khổ, cùng nhau chịu đựng, vượt qua bao thử thách của thiên nhiên khắc nghiệt. Trong cái dữ dội của gió núi, mưa ngàn nghĩa tình của con người càng thêm bền chặt.
- Những hình ảnh: miếng cơm chấm muối mối thù nặng mai, trám bùi để rụng măng mai để già... gợi những chi tiết thực về sự thiếu thốn, gian khổ của con người trong kháng chiến, trong khó khăn. Núi rừng Việt Bắc, con người Việt bắc đã cưu mang cán bộ kháng chiến bằng trám bùi, măng mai, cơm chấm muối – những hình ảnh gợi bao nghĩa tình trong lòng người kháng chiến.
Hình ảnh: Hắt hiu lau xám đâm đà lòng son gợi nhớ tới những mái tranh nghèo của đồng bào Việt Bắc – nơi cách mạng đã từng bước trưởng thành trong những năm tháng không bao giờ quên. Nó còn gợi nhớ những con người đã cưu mang, nuôi giấu, che chở cho cách mạng.
- Nghệ thuật tiểu đối kết hợp với cách ngắt nhịp 4/4:
Miếng cơm chấm muối mối thù nặng vai
Hắt hiu lau xám đâm đà lòng son
Những câu thơ nhấn vào vế trước để làm nổi bật vế sau. Cuộc sống càng khó khăn thì mối thù càng trĩu nặng, sự hiểm nguy càng tăng thì niềm tin vào cách mạng càng đậm đà hơn bao giờ hết. Rõ ràng, nhà thơ không bao giờ nói gian khổ chỉ để thấy gian khổ, cái đích xa hơn là từ hiện thực màu xám làm nổi bật lên cái chí nghĩa, chí tình.
- Những địa danh: Tân Trào, Hồng Thái được gợi nhắc khiến lòng người xúc động bởi nó chính là những gì thiêng liêng nhất. Mái đình Hồng Thái – nơi họp quốc dân Đại hội, cây đa Tân Trào – nơi chứng kiến sự ra đời của đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân, tiền thân của lực lượng vũ trang sau này. Thế mới biết, khi đã thực sự gán bó máu thịt, khi đã hòa nhập cảm xúc lòng mình với đất nước, với nhân dân, tố Hữu đã thật sự đưa thơ chính trị lên trình đọ là thơ rất đỗi trữ tình (Xuân Diệu)
III. ĐÁNH GIÁ (0,5 điểm)
- Đoạn thơ đã thể hiện được những nét phẩm chất rất tiêu biểu của hồn thơ Tố Hữu: Nói chính trị bằng thơ trữ tình đậm đà,giọng tâm tình ngọt ngào, kết tinh những giá trị truyền thống của dân tộc.
Luyện tập
Câu hỏi liên quan
-
II. PHẦN VIẾT VĂN (7,0 điểm)
Câu 4: (4,0 điểm)
Cảm nhận của em về màn kết trong vở kịch “Hồn Trương Ba, da hàng thịt” của Lưu Quang Vũ.
-
II. PHẦN LÀM VĂN (8,0 điểm) Thí sinh chọn một trong hai câu sau:
Câu 2 (5,0 điểm): Thí sinh chọn một trong hai câu sau:
Câu 2b:
Đề tựa vở kịch “Vũ Như Tô”, Nguyễn Huy Tưởng viết:
“Than ôi! Như Tô phải hay những kẻ giết Như Tô phải? Ta chẳng biết.”
Giả sử anh/chị là một luật sư tham gia phiên tòa xử Vũ Như Tô và những người nổi dậy, anh/chị sẽ lựa chọn thân chủ nào và đưa ra những lý lẽ thuyết phục gì để bảo vệ thân chủ của mình?
-
(3,0 điểm):
“Tự học là chìa khóa mở cánh cửa thành công còn lười biếng là nguyên nhân đầu tiên của mọi thất bại”
Anh(chị) hãy viết một bài văn nghị luận xã hội ngắn (khoảng 600 từ) nêu suy nghĩ của mình về ý kiến trên.
-
(2,0 điểm)
“Quê hương tôi có con sông xanh biếc
Nước gương trong soi tóc những hàng tre
Tâm hồn tôi là một buổi trưa hè
Tỏa nắng xuống lòng sông lấp loáng”
(Trích “Nhớ con sông quê hương”-Tế Hanh)
Đọc đoạn thơ trên và thực hiện các yêu cầu sau:
- Xác định phương thức biểu đạt của đoạn thơ
- Nội dung chính của đoạn thơ
- Tìm và phân tích hiệu quả biểu đạt của các biện pháp tu từ trong đoạn thơ.
-
I. PHẦN CHUNG CHO TẤT CẢ CÁC THÍ SINH (5,0 điểm)
Câu 2: ( 3,0 điểm):
Hãy viết bài nghị luận trình bày suy nghĩ của anh (chị) về vấn đề đặt ra trong câu chuyện trên.
-
I. PHẦN ĐỌC - HIỂU (3,0 điểm)
Câu 1: Đọc đoạn văn sau và trả lời các câu hỏi:
“ Trong rừng ít có loại cây sinh sôi nảy nở khỏe như vậy. Cạnh một cây xà nu mới ngã gục, đã có bốn năm cây con mọc lên, ngọn xanh rờn, hình nhọn mũi tên lao thẳng lên bầu trời. Cũng có ít loại cây ham ánh sáng mặt trời đến thế. Nó phóng lên rất nhanh để tiếp lấy ánh nắng, thứ ánh nắng trong rừng rọi từ trên cao xuống từng luồng lớn thẳng tắp, lóng lánh vô số hạt bụi vàng từ nhựa cây bay ra, thơm mỡ màng. Có những cây con vừa lớn ngang tầm ngực người lại bị đại bác chặt đứt làm đôi. Ở những cây đó, nhựa còn trong, chất dầu còn loãng, vết thương không lành được, cứ loét mãi ra, năm mười hôm thì cây chết. Nhưng cũng có những cây vượt lên được cao hơn đầu người, cành lá sum sê như những con chim đã đủ lông mao, lông vũ. Đạn đại bác không giết nổi chúng, những vết thương của chúng chóng lành như trên một thân thể cường tráng. Chúng vượt lên rất nhanh, thay thế những cây đã ngã... Cứ thế, hai ba năm nay rừng xà nu ưỡn tấm ngực lớn của mình ra, che chở cho làng...”
(Trích “Rừng xà nu” của Nguyễn Trung Thành)
a) Nội dung của đoạn văn trên nói về vấn đề gì ? Đặt tên cho đoạn văn. (1,0 điểm)
b) Chỉ ra các biện pháp tu từ trong đoạn văn trên và tác dụng của chúng (1,0 điểm)
-
II. PHẦN LÀM VĂN (8,0 điểm):
Câu 1 (3,0 điểm):
Vấn đề biển Đông đang nóng lên từng ngày khi giàn khoan Hải Dương 981 của Trung Quốc và 79 tàu khác của họ xâm nhập trái phép lãnh hải Việt Nam.
Là một thanh niên Việt Nam yêu nước, anh/chị hãy viết thư gửi chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình bày tỏ thái độ, quan điểm của bản thân trước hành động này nhà cầm quyền Trung Quốc.
-
II. PHẦN RIÊNG (5,0 điểm)
Thí sinh chọn một trong hai câu sau:
Câu 3b: (5,0 điểm)
Trình bày cảm nhận của anh (chị) về vẻ đẹp của chủ nghĩa anh hùng cách mạng qua hai nhân vật Tnú (trong “Rừng xà nu” của Nguyễn Trung Thành) và Việt (trong “Những đứa con trong gia đình” của Nguyễn Thi) .
-
I. PHẦN CHUNG CHO TẤT CẢ CÁC THÍ SINH (5,0 điểm)
Câu 1: ( 2,0 điểm):
Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi phía dưới:
Tôi được tặng một chiếc xe đạp leo núi rất đẹp nhân dịp sinh nhật của mình. Trong một lần tôi đạp xe ra công viên chơi, một cậu bé cứ quẩn quanh ngắm nhìn chiếc xe với vẻ thích thú và ngưỡng mộ thực sự.
- Chiếc xe này của bạn đấy à? – Cậu bé hỏi.
- Anh mình đã tặng nhân dịp sinh nhật của mình đấy. – Tôi trả lời, không giấu vẻ tự hào và mãn nguyện.
- Ồ, ước gì tôi... – Cậu bé ngập ngừng.
Dĩ nhiên là tôi biết cậu bé đang nghĩ gì rồi. Chắc chắn cậu ấy ước ao có được một người anh như thế. Nhưng câu nói tiếp theo của cậu bé hoàn toàn nằm ngoài dự đoán của tôi.
- Ước gì tôi có thể trở thành một người anh như thế! – Cậu ấy nói chậm rãi và gương mặt lộ rõ vẻ quyết tâm. Sau đó, cậu đi về phía chiếc ghế đá sau lưng tôi, nơi một đứa em trai nhỏ tật nguyền đang ngồi và nói:
- Đến sinh nhật nào đó của em, anh sẽ mua tặng em chiếc xe lăn lắc tay nhé.
( “Hạt giống tâm hồn”, tập 4, nhiều tác giả. NXB tổng hợp TP Hồ Chí Minh, 2006).
c/ Theo anh (chị) câu “ – Cậu ấy nói chậm rãi và gương mặt lộ rõ vẻ quyết tâm.”có ý nghĩa gì ? ( 0,5 điểm)
-
II. PHẦN RIÊNG (5,0 điểm)
Thí sinh chỉ được làm một trong hai câu (câu 3a hoặc câu 3b )
Câu 3.a. Theo chương trình Chuẩn ( 5,0 điếm)
Cảm nhận của anh/ chị về hai đoạn thơ sau:
"Quyện điểu quy lâm tầm túc thụ
Cô vân mạn mạn độ thỉên không"
Dịch thơ:
"Chim mỏi về rừng tìm chốn ngủ
Chòm mây trôi nhẹ giữa tầng không"
( “Chiều tối”, Hồ Chí Minh, Ngữ văn lớp 11 tập 2, Nxb Giáo dục).
"Lớp lớp mây cao đùn núi bạc
Chim nghiêng cánh nhỏ: bóng chiều sa"
( “Tràng giang”, Huy Cận, Ngữ văn lớp 11 tập 2, Nxb Giáo dục)