"Buồn trông cửa bể
(2,0 điểm)
Cho đoạn thơ sau:
"Buồn trông cửa bể chiều hôm,
Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa?
Buồn trông ngọn nước mới sa,
Hoa trôi man mác biết là về đâu?
Buồn trông nội cỏ rầu rầu,
Chân mây mặt đất một màu xanh xanh.
Buồn trông gió cuốn mặt duềnh,
Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi."
(Nguyễn Du, trích "Kiều ở lầu Ngưng Bích" - SGK Ngữ văn, tập I - NXBGD 2008, tr. 94)
a) Nêu khái quát nội dung của tám câu thơ trên? Để diễn tả thành công nội dung đó, Nguyễn Du đã sử dụng bút pháp nghệ thuật đặc sắc gì của văn học trung đại? (0,5 điểm)
b) Trong đoạn thơ, tác giả đã sử dụng những biện pháp tu từ từ vựng nào? Hiệu quả của những biện pháp tu từ từ vựng đó? (1,5 điểm)
Giải chi tiết:
a) Nội dung của tám câu thơ: Diễn tả tâm trạng buồn lo của Thuý
Kiều khi ở lầu Ngưng Bích trước thực tại phũ phàng của số phận.
- Bút pháp nghệ thuật đặc sắc trong tám câu thơ là bút pháp tả cảnh ngụ
tình.
b/
- Những biện pháp tu từ từ vựng được sử dụng trong tám câu thơ:
+ Điệp ngữ: "buồn trông".
+ Ẩn dụ: ở các hình ảnh cánh buồm xa xa, ngọn nước mới sa, hoa trôi man mác, nội cỏ rầu rầu, gió cuốn mặt duềnh, ầm ầm tiếng sóng.
- Tác dụng:
+ Điệp ngữ: được lặp đi lặp lại nhiều lần diễn tả nỗi buồn triền miên, nặng nề, mênh mông, dường như không dứt trong lòng Kiều. Đồng thời, điệp ngữ đã góp phần tạo nên âm hưởng trầm buồn cho đoạn thơ.
+ Ẩn dụ: góp phần diễn tả thân phận éo le và tâm trạng buồn rầu, lo
lắng cho cuộc sống hiện tại và tương lai của Thuý Kiều.