Phân tích đoạn thơ sau trong bài Việt Bắc của nhà thơ Tố Hữu:
Ta đi ta nhớ những ngày
Mình đây ta đó, đắng cay ngọt bùi... Thương nhau, chia củ sắn lùi Bát cơm sẻ nửa, chăn sui đắp cùng. Nhớ người mẹ nắng cháy lưng Địu con lên rẫy, bẻ từng bắp ngô. Nhớ sao lớp học i tờ
Đồng khuya đuốc sáng những giờ liên hoan Nhớ sao ngày tháng cơ quan
Gian nan đời vẫn ca vang núi đèo. Nhớ sao tiếng mơ rừng chiều Chày đêm nện cối đều đều suối xa...
(Ngữ văn 12, Tập một, tr. 111, NXB Giáo dục - 2009)
Giải chi tiết:
a. Yêu cầu về kĩ năng
Biết cách làm bài nghị luận về một bài thơ, đoạn thơ. Kết cấu chặt chẽ, diễn đạt lưu loát; không mắc lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp.
b. Yêu cầu về kiến thức
Trên cơ sở những hiểu biết về nhà thơ Tố Hữu và bài thơ Việt Bắc, thí sinh có thể phân tích đoạn thơ theo nhiều cách nhưng cần làm rơ được các ý cơ bản sau:
- Nêu được vấn đề cần nghị luận.
- Qua nỗi nhớ những ngày tháng kháng chiến cùng chia ngọt sẻ bùi, người cán
bộ về xuôi thể hiện t́nh cảm chân thành, tha thiết với Việt Bắc.
- Cuộc sống và con người Việt Bắc đơn sơ, bình dị, gian khổ nhưng lạc quan yêu
đời hiện lên qua hoài niệm của người cán bộ kháng chiến.
- Nghệ thuật: thể thơ lục bát với giọng điệu ngọt ngào, tha thiết; cặp đại từ mình - ta, phép điệp giàu tính truyền thống; ngôn từ giản dị, mộc mạc, giàu hình ảnh, giàu sức gợi cảm.
- Đánh giá chung về nội dung và nghệ thuật của đoạn thơ.
Lưu ý: Bài làm của thí sinh có thể tŕnh bày theo nhiều cách khác nhau; cơ bản
đạt được các yêu cầu về kĩ năng và kiến thức thì vẫn cho điểm tối đa.