NGỤ NGÔN VỀ NGỌN NẾN Một tối m
Đọc câu chuyện sau:
NGỤ NGÔN VỀ NGỌN NẾN
Một tối mất điện, ngọn nến được đem ra đặt ở giữa phòng. Người ta châm lửa cho ngọn nến và nến lung linh cháy sáng. Nến hân hoan ra rằng ngọn lửa nhỏ nhoi của nó đã mang lại ánh sáng cho cả căn phòng. Mọi người đều trầm trồ :
“- Ồ, nến sáng quá, thật may mắn, nếu không chúng ta sẽ chẳng nhìn thấy gì mất”.
Nghe thấy vậy, nến vui sướng dùng hết sức mình đẩy lui bóng tối xung quanh. Thế nhưng, những dòng sáp nóng đã bắt đầu chảy ra, lăn dài theo thân nến. Nến thấy mình càng lúc càng ngắn lại. Đến khi chỉ còn một nửa, nến giật mình :
“- Chết mất, ta mà cứ cháy mãi thế này thì chẳng bao lâu sẽ tàn mất thôi. Tại sao ta phải thiệt thòi như vậy?”.
Nghĩ rồi, nến nương theo một cơn gió thoảng để tắt phụt đi. Một sợi khói mỏng manh bay lên rồi nến im lìm.
Mọi người trong phòng nhớn nhác bảo nhau :
“- Nến tắt mất rồi, tối quá, làm sao bây giờ?”.
Ngọn nến mỉm cười tự mãn và hãnh diện vì tầm quan trọng của mình. Nhưng bỗng một lời đề nghị :
“- Nến dễ bị gió thổi tắt lắm, để tôi đi tìm cái đèn dầu”.
Mò mẫm trong bóng tối ít phút, người ta tìm được một chiếc đèn dầu. Đèn dầu được thắp lên, còn ngọn nến đang cháy dở thì bị bỏ vào ngăn kéo tủ. Ngọn nến buồn thiu. Thế là từ nay nó sẽ bị nằm trong ngăn kéo, khó có dịp cháy sáng nữa. Nến chợt hiểu rằng : hạnh phúc của nó là được cháy sáng vì mọi người, dù chỉ có thể cháy với ánh lửa nhỏ và dù sau đó nó sẽ tan chảy đi. Bởi vì nó là ngọn nến.
Hãy bày tỏ suy nghĩ của em về bài học cuộc sống mà em nhận được từ hình ảnh ngọn nến trong câu chuyện trên.
Giải chi tiết:
a.Yêu cầu về kĩ năng:
Đây là dạng đề mở nên thí sinh có thể trình bày những suy nghĩ của cá nhân về một tư tưởng, đạo lí trên cơ sở hiểu được ý nghĩa câu chuyện.
Kết cấu bài làm chặt chẽ, diễn đạt lưu loát; không mắc lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp.
b.Yêu cầu về kiến thức:
Thí sinh có thể trình bày theo nhiều cách nhưng lí lẽ và dẫn chứng phải hợp lí; có thể nêu các ý sau:
* Tóm tắt câu chuyện: ngọn nến ban đầu thấy mình vui sướng vì được cháy sáng. Nhưng khi bắt đầu tan chảy, nó thấy mình thiệt thòi vì vậy mà tìm cách tự mình tắt đi. Không còn cháy sáng nữa, cây nến bị cất vào trong tủ.
=> Rút ra bài học cuộc sống: cần cống hiến hết mình để khẳng định giá trị bản thân…
=> Câu chuyện giản dị nhưng chứa đựng một bài học nhân sinh sâu sắc.
* Bàn luận
- Khát vọng “toả sáng” là mong muốn chính đáng và cao đẹp của mọi cá nhân. Con người sống ở trên đời luôn có ý thức về cái tôi của mình, khao khát khẳng định mình là một nhu cầu chính đáng.
- Sống cống hiến - cách sống tích cực và nhân văn.
+ Cách sống mang lại những giá trị tốt đẹp cho bản thân và những người xung quanh.
+ Cống hiến sẽ giúp chúng ta “toả sáng” bằng tài năng, lý tưởng, nhân cách, đạo đức…
+ Khi cống hiến hết mình, con người sẽ nhận được nhiều hạnh phúc, niềm vui.
+ Đó là cách sống cao đẹp xuất phát từ tình yêu thương, sự chia sẻ, sống vì mọi người, “sống là cho đâu chỉ nhận riêng mình”.
- Sống cống hiến khẳng định ý nghĩa tồn tại của mỗi cá nhân trong cuộc đời:
+ để lại dấu ấn: “in dấu trên mặt đất và ghi dấu trong tái tim của mọi người”.
+ tuy có thể sẽ phải chấp nhận thiệt thòi, mất mát, hi sinh… nhưng là người có ích cho cuộc đời; được cuộc đời ghi nhận vinh danh.
(Ngọn nến nó khi cháy hết mình và tan chảy mới mang lại ánh sáng xua tan bóng tối)
- Cuộc sống rất quý giá nhưng lại ngắn ngủi, và chỉ đến duy nhất một lần: phải sống thế nào cho xứng đáng, cho khỏi xót xa, ân hận vì những tháng năm sống hoài, sống phí;
- Những người muốn khẳng định bản thân nhưng lại sợ thiệt thòi, đó là cách sống ích kỉ: chỉ nghĩ cho lợi ích của bản thân; không mang lại những giá trị tốt đẹp cho cuộc đời, mà còn tự biến đời mình thành vô dụng. (ngọn nến muốn tỏa sáng nhưng lại không muốn tan chảy, nó trở nên vô ích và hoàn toàn bị quên lãng)
(Lấy dẫn chứng minh hoạ từ thực tế đời sống để lý lẽ thêm thuyết phục)
Mở rộng:
- Trong cuộc sống, rất nhiều tấm gương cố gắng cống hiến năng lực, trí tuệ, thậm chí dâng hiến cả cuộc đời mình cho đất nước, nhân dân.
- Phê phán những người sống ích kỉ, tự mãn chỉ biết vun vén cho bản thân, không biết cống hiến…
- Cần phân biệt rõ khát vọng “tỏa sáng” với tham vọng “đánh bóng” bản thân; ý thức khẳng định bản thân khác hẳn với sự ích kỉ, cá nhân chủ nghĩa.
Bài học nhận thức và hành động
- Sống cống hiến cho đời, cho người là lối sống cao đẹp và có ý nghĩa nhất. Khi đó, con người vừa khẳng định được mình vừa đóng góp được cho xã hội. Cống hiến trong mỗi vị trí, công việc… để mang lại hạnh phúc cho nhiều người.
- Đừng sống ích kỉ như ngọn nến để “bị bỏ quên trong ngăn kéo, rồi cũng không còn ai nhớ đến nó nữa”.
- Hành động như thế nào để vượt lên sự ích kỉ của bản thân, nỗ lực tạo giá trị tốt đẹp cho cuộc đời?
Trong câu thơ: Gươm mài đá, đá núi cũng món/ Voi uống nước, nước sông phải cạn, Nguyễn Trãi sử dụng biện pháp tu từ nào?
Các thành ngữ: ăn ốc nói mò, ăn không nói có, ăn gian nói dối, liên quan đến phương châm hội thoại nào ?