(3,0 điểm)
Bàn về đọc sách, Chu Quang Tiềm nhận xét:
Đọc sách là muốn trả món nợ đối với thành quả nhân loại trong quá khứ, là ôn lại kinh nghiệm, tư tưởng của nhân loại tích lũy mấy nghìn năm trong mấy chục năm ngắn ngủi, là một mình hưởng thụ các kiến thức, lời dạy mà biết bao người trong quá khứ đã khổ công tìm kiếm mới thu nhận được.
(Bàn về đọc sách – Chu Quang Tiềm, Ngữ văn 9, tập 2)
Từ lời bàn trên của tác giả, em nhận thấy mình đã “mắc nợ” người xưa những gì? Suy nghĩ của em về thái độ đối xử vô tình với sách của một số bạn trẻ hiện nay.
Giải chi tiết:
1/ Dẫn dắt, giới thiệu vấn đề cần nghị luận:
- Chu Quang Tiềm (1897 – 1986) là nhà mĩ học và lí luận văn học nổi tiêng của Trung Quốc. Bài viết "Bàn về đọc sách" là kết quả của quá trình tích luỹ, dày công suy nghĩ, là những lời tâm huyết của tác giả muốn truyền lại kinh nghiệm cho các thế hệ sau.
- Trích dẫn ý kiến: "Đọc sách là muốn trả món nợ ... mới thu nhận được".
-> Tuổi trẻ hôm nay "mắc nợ" người xưa là được thừa hưởng rất nhiều thành quả, tinh hoa văn hóa, tri thức, kinh nghiệm của họ.
2/ Giải thích ý kiến:
- Ý kiến nhấn mạnh vai trò, giá trị của sách:
+ Chưa đựng những tri thức, kinh nghiệm, tư tưởng của toàn nhân loại được tích lũy mấy nghìn năm.
+ Những tinh hoa người xưa để lại, họ đã phải khổ công tìm kiếm mới thu nhận được.
- Cái nợ của thế hệ sau với thế trước chính là việc được thừa hưởng những thành quả đó. Để trả món nợ thì phải đọc sách, trân trọng sách cũng như trân trọng những di sản văn hóa mà người đã để lại cho mình.
3/ Phân tích, chứng minh, bàn luận vấn đề:
- Thật vậy, chúng ta "mắc nợ" người xưa quá nhiều, bởi:
+ Sách là kho tri thức vô cùng phong phú về mọi mặt của tự nhiên và đời sống xã hội. Sách dạy ta các quy luật của tự nhiên, vũ trụ, kinh nghiệm sản xuất, những bài học ứng xử giữa người với người. Sách giúp đầu óc ta được mở mang, tâm hồn ta được bồi dưỡng, nhân cách thêm hoàn thiện mỗi ngày. [Dẫn chứng]
+ Những tri thức đó chắc chắn không thể một sớm một chiều mà có được, phải đánh đổi bằng công sức tìm tòi của biết bao thế hệ.
=> Cần biết ơn người xưa và những gì họ để lại.
- Đọc sách là trả "món nợ" với người xưa vì:
+ Việc đọc sách khiến những giá trị họ để lại trở nên có giá trị, nhất là khi được áp dụng vào thực tiễn, làm cho cuộc sống ngày càng tốt đẹp, xã hội ngày càng phát triển hơn.
+ Đọc sách, chúng ta tiếp tục bổ sung, hoàn thiện thêm những tri thức cũ và tiếp tục truyền lại cho con cháu mai sau.
- Tuy nhiên, hiện nay, nhiều bạn trẻ đối xử rất vô tình với sách: không thích đọc sách, vứt sách bừa bãi, ... Đây là việc làm đáng lên án.
4/ Bài học nhận thức và hành động:
- Sách là tài sản vô giá, cần trân trọn, nâng niu, giữ gìn sách.
- Đọc sách nên là một thói quen trong cuộc sống của mỗi người.
Trong câu thơ: Gươm mài đá, đá núi cũng món/ Voi uống nước, nước sông phải cạn, Nguyễn Trãi sử dụng biện pháp tu từ nào?