1. Một con thuyền ở địa điểm \(D\) di chuyển từ bờ sông \(a\) sang bờ sông \(b\) với vận tốc trung bình là \(2km/h,\) vượt qua khúc sông nước chảy mạnh trong \(20\) phút. Biết đường đi con thuyền là \(DE\), tạo với bờ sông một góc bằng \(60^\circ .\) Tính chiều rộng khúc sông.
2. Lấy điểm \(A\) trên \(\left( {O;R} \right),\) vẽ tiếp tuyến \(Ax.\) Trên \(Ax\) lấy điểm \(B,\) trên \(\left( {O;R} \right)\) lấy điểm \(C\) sao cho \(BC = AB.\)
a) Chứng minh rằng : \(CB\) là tiếp tuyến của \(\left( O \right).\)
b) Vẽ đường kính \(AD\) của \(\left( O \right),\) kẻ \(CK\) vuông góc với \(AD.\)
Chứng minh rằng : \(CD//OB\) và \(BC.DC = CK.OB.\)
c) Lấy \(M\) trên cung nhỏ \(AC\) của \(\left( O \right),\) vẽ tiếp tuyến tại \(M\)cắt \(AB,\,BC\) lần lượt tại \(E,\,\,F.\) Vẽ đường tròn tâm \(I\) nội tiếp tam giác \(BFE.\) Chứng minh rằng : \(\Delta MAC \sim \Delta \,IFE.\)
Giải chi tiết:
1. Tính chiều rộng khúc sông.

Kẻ \(DH \bot b\) tại \(H.\) Khi đó chiều rộng khúc sông là đoạn \(DH.\)
Đổi \(20\) phút \( = \frac{1}{3}h.\)
Độ dài đường đi của thuyền là \(DE = \frac{1}{3}.2 = \frac{2}{3}km\)
Ta có \(\angle HDE = {90^0} - {60^0} = {30^0}\)
Xét tam giác \(DHE\) vuông tại \(H\), theo định nghĩa tỉ số lượng giác ta có:
\(\cos \angle HDE = \frac{{DH}}{{DE}} \Rightarrow DH = DE.\cos {30^0} = \frac{2}{3}.\frac{{\sqrt 3 }}{2} = \frac{{\sqrt 3 }}{3}\)
Vậy chiều rộng khúc sông là \(\frac{{\sqrt 3 }}{3}\,km.\)
2. Lấy điểm \(A\) trên \(\left( {O;R} \right),\) vẽ tiếp tuyến \(Ax.\) Trên \(Ax\) lấy điểm \(B,\) trên \(\left( {O;R} \right)\) lấy điểm \(C\) sao cho \(BC = AB.\)

a) Chứng minh rằng : \(CB\) là tiếp tuyến của \(\left( O \right).\)
Xét \(\Delta ABO\) và \(\Delta CBO\) có:
+) \(AB = BC\left( {gt} \right)\)
+) \(BO\) cạnh chung
+) \(OA = OC\left( { = R} \right)\)
Nên \(\Delta ABO = \Delta CBO\left( {c - c - c} \right)\)
Suy ra \(\angle BCO = \angle BAO = {90^0}\), do đó: \(BC \bot OC\) tại \(C\).
Hay \(BC\) là tiếp tuyến của \(\left( {O;R} \right).\)
b) Vẽ đường kính \(AD\) của \(\left( O \right),\) kẻ \(CK\) vuông góc với \(AD.\)
Chứng minh rằng : \(CD//OB\) và \(BC.DC = CK.OB.\)
*) Xét đường tròn \(\left( {O;R} \right)\) có \(\Delta ACD\) nội tiếp đường tròn có cạnh \(AD\) là đường kính nên \(\Delta ACD\) vuông tại \(C.\)
Hay \(AC \bot CD\).
+) Xét đường tròn \(\left( {O;R} \right)\) có \(BA,BC\) là các tiếp tuyến cắt nhau tại \(B\) nên \(BA = BC\) (tính chất hai tiếp tuyến cắt nhau)
Suy ra \(B\) thuộc đường trung trực của đoạn \(AC.\)
Lại có \(OA = OC = R\) nên \(O\) thuộc đường trung trực của đoạn \(AC.\)
Từ đó \(OB\) là đường trung trực của đoạn \(AC \Rightarrow OB \bot AC.\)
Lại có \(AC \bot CD\left( {cmt} \right)\) nên \(OB//CD.\)
*) Xét \(\Delta CKD\) và \(\Delta BAO\) có:
+) \(\angle K = \angle BAO = {90^0}\)
+) \(\angle CDK = \angle AOB\) (hai góc ở vị trí đồng vị)
Nên \(\Delta CDK\) đồng dạng với \(\Delta BAO\,\,\,\left( {g - g} \right)\)
Suy ra \(\frac{{CK}}{{AB}} = \frac{{DC}}{{OB}} \Leftrightarrow OB.CK = DC.AB\)
Mà \(AB = BC\) (gt) nên \(OB.CK = BC.DC\) (đpcm)
c) Lấy \(M\) trên cung nhỏ \(AC\) của \(\left( O \right),\) vẽ tiếp tuyến tại \(M\)cắt \(AB,\,BC\) lần lượt tại \(E,\,\,F.\) Vẽ đường tròn tâm \(I\) nội tiếp tam giác \(BFE.\) Chứng minh rằng : \(\Delta MAC \sim \Delta \,IFE.\)
Kẻ đường kính \(CP\) của \(\left( {O;R} \right)\)
Ta có: \(\angle POA\) là góc ngoài của tam giác \(OAC\) nên \(\angle POA = \angle OCA + \angle OAC\) mà \(\angle OAC = \angle OCA\) (do tam giác \(OCA\) cân tại \(O\)) nên \(\angle POA = 2\angle ACO.\)
Lại có \(\angle POM\) là góc ngoài của tam giác \(OCM\) nên \(\angle POM = \angle OCM + \angle OMC\) mà \(\angle OCM = \angle OMC\) (do tam giác \(OCM\) cân tại \(O\)) nên \(\angle POM = 2\angle MCO.\)
Do đó: \(\angle POM - \angle POA = 2\left( {\angle MCO - \angle ACO} \right)\) hay \(\angle MOA = 2\angle MCA.\)
Xét tứ giác \(EMOA\) có \(\angle EAO = \angle EMO = {90^0}\) (tính chất tiếp tuyến)
Nên \(\angle MOA + \angle AEM = {360^0} - \left( {\angle EAO + \angle EMO} \right) = {180^0}\)
Mà \(\angle AEM + \angle BEF = {180^0}\) (hai góc kề bù)
Nên \(\angle MOA = \angle BEF\) (cùng bù với \(\angle AEM\))
Lại có \(\angle BEF = 2\angle IEF\) (do \(I\) là tâm đường tròn nội tiếp tam giác \(BEF\))
Và \(\angle MOA = 2\angle MCA\) (cmt)
Suy ra \(\angle IEF = \angle MCA\)
Chứng minh tương tự:
Ta có \(\angle DOM\) là góc ngoài của tam giác cân \(AOM \Rightarrow \angle DOM = 2\angle MAO\)
\(\angle DOC\) là góc ngoài của tam giác cân \(AOC \Rightarrow \angle DOC = 2\angle CAO\)
Trừ vế với vế ta được: \(\angle MOC = 2\angle MAC\)
Lại có \(\angle MFC + \angle MOC = {360^0} - \left( {\angle FMO - \angle CFO} \right) = {180^0}\)
Và \(\angle MFC + \angle BFE = {180^0} \Rightarrow \angle BFE = \angle COM\)
Mà \(\angle COM = 2\angle MAC;\,\,\,\,\angle BFE = 2\angle IFE\) nên \(\angle IFE = \angle MAC\)
Xét tam giác \(IEF\) và tam giác \(MCA\) có: \(\angle IFE = \angle MAC\) và \(\angle IEF = \angle MCA\) (cmt) nên \(\Delta IEF\) đồng dạng với \(\Delta MCA\)(đpcm).